Grožnjan: Kamienna symfonia sztuki i muzyki w sercu Istrii

Na jednym ze wzgórz Zielonej Istrii, wśród winnic i gajów oliwnych, leży miasteczko, w którym kamień, sztuka i muzyka splatają się w jedną, nierozerwalną całość. To Grožnjan, cudownie odrodzona średniowieczna osada, która po latach zapomnienia i opuszczenia znalazła nową duszę, stając się "Miastem Artystów". Spacer po jego brukowanych uliczkach to nie jest zwykłe zwiedzanie; to wejście do żywej, oddychającej galerii pod gołym niebem, gdzie na każdym kroku, w każdej witrynie, w każdym otwartym na oścież oknie pracowni, pulsuje kreatywna energia. To miejsce, gdzie dźwięki fortepianu, skrzypiec czy saksofonu, dobiegające zza wiekowych murów, są równie naturalnym elementem krajobrazu, co widok na dolinę rzeki Mirny.

Historia Grožnjanu jest równie fascynująca co jego teraźniejszość. To opowieść o upadku i odrodzeniu. Po II wojnie światowej, w wyniku zmian politycznych i exodusu ludności włoskiej, miasto niemal całkowicie opustoszało. Jego kamienne domy niszczały w ciszy, a uliczki zarastały chwastami. Los odmienił się w 1965 roku, kiedy to z inicjatywy rzeźbiarza Aleksandara Rukaviny, puste budynki zostały oddane do dyspozycji artystom z całej ówczesnej Jugosławii. Twórcy przywrócili miastu życie, wypełniając je swoimi dziełami, pasją i marzeniami. Dziś Grožnjan jest świadectwem siły sztuki, która potrafi ocalić dziedzictwo i nadać mu nowy sens. Ta unikalna historia odrodzenia poprzez kulturę wyróżnia go na tle innych historycznych miast, takich jak wspaniała Kopriwsztica w Bułgarii, która również zawdzięcza swój blask pielęgnowaniu dziedzictwa.

Odwiedzając Grožnjan, stajemy się częścią tego niezwykłego eksperymentu. Możemy swobodnie zaglądać do pracowni, rozmawiać z artystami, podziwiać ich dzieła – od malarstwa i rzeźby, po ceramikę i unikatową biżuterię. Latem miasteczko rozbrzmiewa muzyką dzięki Międzynarodowemu Centrum Kulturalnemu Młodzieży Muzycznej i festiwalowi "Jazz is Back!". Grožnjan nie jest skansenem; to dynamiczna, inspirująca przestrzeń, która udowadnia, że stare mury mogą stać się idealnym tłem dla nowej twórczości. Jest to jedno z najcenniejszych i najbardziej niezwykłych miejsc, jakie skrywa w sobie pełna uroku Istria, prawdziwa oaza dla wrażliwych dusz.

Historia i krajobraz Grožnjanu

Dzieje Grožnjanu – Od weneckiej fortecy do miasta artystów

Podobnie jak inne miasteczka na wzgórzach Istrii, Grožnjan ma długą i burzliwą historię. Jego początki sięgają czasów prehistorycznych, a w okresie rzymskim istniała tu osada Graeciniana. W średniowieczu, ze względu na swoje strategiczne położenie z widokiem na całą dolinę Mirny, był ważną twierdzą, o którą toczyły się spory między lokalnymi feudałami. Od XIV wieku aż do upadku Republiki Weneckiej w 1797 roku, Grožnjan był jej ważnym punktem obronnym. Z tego okresu pochodzi większość zachowanej architektury, w tym renesansowa loggia, brama miejska i fragmenty murów. Po Wenecjanach przyszli Austriacy, a następnie Włosi, jednak to wydarzenia po II wojnie światowej w najtragiczniejszy sposób odcisnęły na nim swoje piętno.

Po przyłączeniu Istrii do Jugosławii, większość włoskojęzycznych mieszkańców Grožnjanu opuściła swoje domy i wyemigrowała do Włoch. W ciągu kilku lat tętniące życiem miasteczko zamieniło się w miasto duchów. Kamienne domy, pozbawione opieki, niszczały, a jedynymi mieszkańcami były nietoperze i dzikie koty. Groził mu los całkowitego zapomnienia, podobny do wielu małych osad w regionie. Jednak w 1965 roku narodził się niezwykły pomysł, który na zawsze odmienił jego los. Władze postanowiły przekazać puste domy artystom z całej Jugosławii za symboliczną opłatą, pod warunkiem, że je odremontują i otworzą w nich swoje pracownie.

Inicjatywa okazała się strzałem w dziesiątkę. Malarze, rzeźbiarze, muzycy i ceramicy zaczęli napływać do Grožnjanu, przywracając życie w jego kamiennych murach. W 1969 roku powstało tu letnie centrum Międzynarodowej Federacji Młodzieży Muzycznej, co sprawiło, że miasto zaczęło rozbrzmiewać muzyką klasyczną. Kilkadziesiąt lat później narodził się festiwal jazzowy. Dziś Grožnjan jest przykładem jednej z najbardziej udanych rewitalizacji poprzez sztukę w Europie, a jego historia inspiruje i dowodzi, że kultura ma realną moc zmieniania świata. Jego kameralny, ale głęboko zakorzeniony w historii charakter, przypomina inne małe perły regionu, takie jak najmniejsze miasto świata, Hum.

Krajobraz i Przyroda – Galeria na wzgórzu z widokiem na dolinę

Grožnjan, podobnie jak Motovun, jest miastem-strażnikiem, wznoszącym się na szczycie wzgórza i oferującym spektakularne widoki na okolicę. Z jego tarasów i murów roztacza się panorama na falujące, zielone wzgórza, dolinę rzeki Mirny, a przy dobrej pogodzie można dostrzec nawet morze w oddali. Krajobraz architektoniczny jest typowy dla istryjskich miasteczek o weneckim rodowodzie – gęsta, kamienna zabudowa, wąskie, brukowane uliczki i małe, nieregularne placyki. Tym, co go wyróżnia, jest wszechobecna sztuka. Donice z kwiatami, kolorowe okiennice, fantazyjne szyldy galerii, małe rzeźby wmurowane w ściany – każdy detal świadczy o artystycznej duszy mieszkańców. To krajobraz miejski, który został pieczołowicie i z miłością "udekorowany" przez pokolenia artystów. Ta dbałość o estetykę i harmonię z otoczeniem jest typowa dla wielu historycznych regionów, w tym dla siedmiogrodzkich wiosek w Rumunii z ich kolorowymi fasadami.

Grožnjan to dowód na to, że muzyka może ożywić kamienie, a sztuka może przywrócić duszę opuszczonym miejscom. To nie jest miasto, w którym się mieszka. To miasto, którym się jest.

Miasteczko jest niewielkie, otoczone tarasowymi gajami oliwnymi i winnicami, które łagodnie opadają w dół zbocza. Otaczająca przyroda jest typowa dla interioru Istrii – łagodna, zielona i niezwykle malownicza. W pobliżu przebiega słynna trasa rowerowa Parenzana, co czyni Grožnjan popularnym przystankiem dla rowerzystów. To właśnie ta harmonia między kamienną, średniowieczną architekturą, wszechobecną sztuką i otaczającym, sielskim krajobrazem, tworzy niepowtarzalną, niemal idylliczną atmosferę Grožnjanu.

Szczególnym elementem krajobrazu dźwiękowego miasta jest muzyka. W okresie letnim, od maja do września, trudno jest przejść uliczkami, nie słysząc dobiegających z otwartych okien dźwięków ćwiczeń studentów szkół muzycznych. To niezwykłe doświadczenie, kiedy spacer po średniowiecznym mieście ma za ścieżkę dźwiękową sonatę Bacha, etiudę Chopina czy jazzową improwizację. To właśnie ten "soundtrack" sprawia, że Grožnjan jest miejscem absolutnie unikalnym.

Wakacje w Grožnjanie

Grožnjan to idealne miejsce na spokojne, kontemplacyjne wakacje z dala od zgiełku nadmorskich kurortów. Jest to propozycja dla osób, które cenią sobie ciszę, piękno, sztukę i autentyczną atmosferę. Baza noclegowa w samym mieście jest niewielka i składa się głównie z urokliwych, prywatnych apartamentów w odrestaurowanych kamiennych domach. W okolicy można znaleźć kilka pięknych willi z basenami. Pobyt w Grožnjanie to okazja do zwolnienia tempa, cieszenia się poranną kawą w kawiarni z widokiem na wzgórza, spędzania popołudni na niespiesznych rozmowach z artystami w ich galeriach i wieczornych koncertach. Oferta gastronomiczna jest skromna, ale na wysokim poziomie – działa tu kilka doskonałych konob serwujących tradycyjną kuchnię istryjską. To nie jest miejsce dla poszukiwaczy nocnego życia i głośnych atrakcji, ale raczej dla tych, którzy chcą naładować baterie w inspirującym otoczeniu.

Możliwości spędzania wolnego czasu

Jako "Miasto Artystów", Grožnjan w naturalny sposób przyciąga podróżników o artystycznej i wrażliwej duszy.

Dla miłośników sztuki: To absolutny raj. Z ponad dwudziestoma galeriami i pracowniami, Grožnjan oferuje niezwykły przegląd współczesnej chorwackiej sztuki i rzemiosła. Można tu kupić unikalne obrazy, rzeźby, ceramikę, biżuterię czy szkło artystyczne, często bezpośrednio od twórców. Możliwość obserwowania artystów przy pracy i rozmowy z nimi jest bezcennym doświadczeniem.

Dla melomanów: W sezonie letnim Grožnjan zamienia się w jedną wielką salę koncertową. Międzynarodowe Centrum Kulturalne Młodzieży Muzycznej organizuje liczne koncerty muzyki klasycznej w wykonaniu młodych wirtuozów z całego świata. Zwieńczeniem lata jest międzynarodowy festiwal "Jazz is Back!", podczas którego na tarasie widokowym odbywają się wieczorne koncerty z udziałem znakomitych muzyków jazzowych.

Dla fotografów: Grožnjan, podobnie jak Rovinj, jest niezwykle fotogeniczny, ale w inny sposób. Jego siła tkwi w detalach: fakturze kamiennych murów, kolorowych okiennicach, artystycznych instalacjach, leniwie przechadzających się kotach i grze światła w wąskich, brukowanych uliczkach. To idealne miejsce do uprawiania fotografii ulicznej i artystycznej.

Dla szukających relaksu: Poza okresem festiwalu jazzowego, Grožnjan jest oazą spokoju. To idealne miejsce, aby uciec od cywilizacji, poczytać książkę w kawiarni z widokiem na dolinę, medytować lub po prostu cieszyć się ciszą. Powolny rytm życia miasteczka udziela się wszystkim odwiedzającym.

Grožnjan vs. Inne Kierunki Wakacyjne

W skali Istrii, Grožnjan stanowi artystyczne i muzyczne serce regionu, w odróżnieniu od kulinarnego Motovunu czy romantycznego Rovinj. Jest to miejsce o najbardziej wyrazistym i unikalnym charakterze, które nie próbuje konkurować na polu plaż czy sportów wodnych, ale oferuje coś znacznie rzadszego – autentyczne doświadczenie kulturalne. Jego atmosfera jest bardziej swobodna i intelektualna niż w innych miasteczkach.

Porównując go do innych artystycznych enklaw w Europie, Grožnjan wyróżnia się swoim niezwykłym położeniem i historią odrodzenia. W odróżnieniu od wielu "miast artystów", które z czasem stały się bardzo skomercjalizowane, Grožnjanowi udało się zachować autentyczną, twórczą atmosferę. Jego letni program muzyczny, zwłaszcza w dziedzinie muzyki klasycznej i jazzu, stawia go w jednym rzędzie z ważnymi europejskimi festiwalami, jak te odbywające się w historycznej Ochrydzie, która również latem zamienia się w wielką scenę kulturalną.

Wycieczki w Grožnjanie

Grožnjan jest idealnym celem kilkugodzinnej wycieczki, ale może też stanowić doskonałą bazę wypadową do zwiedzania północnej części istryjskiego interioru, zwłaszcza dla osób ceniących ciszę i piękne krajobrazy.

Wycieczki zorganizowane - fakultatywne

Grožnjan jest stałym punktem programu większości autokarowych wycieczek po Istrii organizowanych z nadmorskich kurortów. Taka wycieczka to wygodny sposób na dotarcie do miasteczka dla osób niezmotoryzowanych.

Wycieczki na własną rękę

Samodzielne podróżowanie z Grožnjanu daje możliwość odkrycia mniej znanych zakątków regionu. Położenie miasteczka tuż przy słynnej trasie rowerowej Parenzana czyni go idealnym punktem startowym dla rowerzystów. Można stąd łatwo dotrzeć do innych miasteczek na wzgórzach. Obowiązkowym punktem wycieczki z Grožnjanu jest wizyta w oddalonym o kilkanaście kilometrów majestatycznym Motovunie, co pozwala na porównanie tych dwóch, tak różnych w charakterze, pereł Istrii. Innym pomysłem jest zjazd w kierunku wybrzeża, aby po artystycznych i sielskich doznaniach zanurzyć się w wakacyjnym zgiełku historycznego Poreču.

• Pętla Parenzaną: Grožnjan - Livade - Motovun: [Opis]
  • Rower: Czas: 3-5 godzin | Cena: wynajem roweru ok. 20 EUR | Opis: Trasa rowerowa prowadzi po nasypie dawnej kolei wąskotorowej. Odcinek z Grožnjanu w dół do doliny Mirny jest niezwykle malowniczy, prowadzi przez tunele i wiadukty. W Livade, u stóp Motovunu, można zrobić przerwę na degustację trufli, a następnie wrócić tą samą trasą lub zrobić pętlę drogami lokalnymi.
• Wyprawa szlakiem winnym i oliwnym: [Opis]
  • Samochód: Czas: cały dzień | Cena: w zależności od degustacji | Opis: Okolice Grožnjanu i Buje to jeden z najważniejszych regionów winiarskich i oliwnych na Istrii. Można spędzić cały dzień, odwiedzając renomowane winnice (np. Kozlović, Kabola) i małe, rodzinne olejarnie, degustując lokalne produkty i podziwiając krajobrazy.

Szlaki turystyczne

Okolice Grožnjanu to doskonałe tereny do rekreacyjnych wędrówek pieszych i rowerowych.

• Szlak Rowerowy Parenzana
  • Trasa: Grožnjan - dolina Mirny - Vižinada
  • Dane: ok. 30 km | 2-3 godziny rowerem | Łatwa (głównie z górki i po płaskim)
  • Opis: Jeden z najpiękniejszych odcinków słynnej trasy. Oferuje wspaniałe widoki, przejazd przez kamienne wiadukty i oświetlone tunele. Trasa jest dobrze oznakowana i nadaje się dla rowerzystów o każdym poziomie zaawansowania.

Plan zwiedzania Grožnjanu

1. Dzień 1: Artystyczny Spacer po Grožnjanie

   (orientacyjny czas: 3 godziny)

   • Ten plan pozwala na niespieszne odkrycie artystycznej duszy miasteczka.
     • Krok 1 (60 min) – Zaparkuj samochód i wejdź do miasta przez główną, renesansową bramę. Nie spiesz się, od razu zacznij zaglądać do otwartych galerii i pracowni po obu stronach głównej ulicy.
     • Krok 2 (60 min) – Spaceruj bez celu, gubiąc się w labiryncie bocznych uliczek. Podziwiaj detale architektoniczne i artystyczne instalacje. Dojdź do tarasu widokowego za kościołem, aby podziwiać panoramę doliny Mirny.
     • Krok 3 (60 min) – Usiądź w jednej z klimatycznych kawiarni lub konob, np. w słynnej "Kaya, Energy & Design". Zamów kieliszek lokalnej Malvasii i po prostu chłoń atmosferę, słuchając muzyki dobiegającej z pobliskiej szkoły muzycznej.

Pogoda w Grožnjanie

Pogoda w Grožnjanie jest typowa dla istryjskiego interioru. Lata są ciepłe i słoneczne, ale dzięki położeniu na wzgórzu, często odczuwalna jest orzeźwiająca bryza. Zimy bywają chłodne i wilgotne. Najpiękniejsze miesiące to późna wiosna i wczesna jesień.

• Styczeń-Luty: Chłodno (ok. 5-8°C), możliwe przymrozki i wiatr. Miasto jest bardzo ciche, wiele galerii może być zamkniętych.
• Marzec-Kwiecień: Wiosenne ocieplenie, temperatury rosną do 12-16°C. Przyroda wokół budzi się do życia.
• Maj-Czerwiec: Ciepło i słonecznie (20-25°C). Otwierają się wszystkie galerie, rozpoczynają się pierwsze warsztaty muzyczne.
• Lipiec-Sierpień: Gorąco (często ok. 30°C), ale z orzeźwiającym wiatrem. Szczyt sezonu muzycznego i turystycznego.
• Wrzesień-Październik: Bardzo przyjemnie, z temperaturami 18-23°C. Idealna pogoda na zwiedzanie i wycieczki rowerowe.
• Listopad-Grudzień: Chłodno i deszczowo, z temperaturami 8-12°C. Miasto ponownie pogrąża się w sennym spokoju.

Kiedy odwiedzić Grožnjan

Aby w pełni doświadczyć fenomenu Grožnjanu, najlepiej odwiedzić go w okresie od czerwca do września, kiedy miasto tętni życiem artystycznym i muzycznym, a wszystkie galerie są otwarte.

Dla miłośników jazzu: Druga połowa lipca to czas festiwalu "Jazz is Back!", kiedy wieczorami miasto zamienia się w jedną wielką scenę jazzową. To wyjątkowe doświadczenie dla fanów tego gatunku muzyki.

Transport w Grožnjanie

Jak dojechać do miasta (np. z Polski)

Grožnjan to ufortyfikowane miasteczko na wzgórzu, położone z dala od głównych węzłów komunikacyjnych, co sprawia, że opcje dojazdu transportem publicznym są bardzo ograniczone. Najwygodniejszym i w praktyce jedynym sposobem na dotarcie do miasta jest samochód.

• Samolot

  Najbliższe lotniska międzynarodowe to Pula (PUY) w Chorwacji, oddalone o około 80 km, oraz Triest (TRS) we Włoszech, oddalony o około 90 km. Z obu lotnisk konieczny będzie wynajem samochodu, aby kontynuować podróż do Grožnjanu.

• Pociąg

  Grožnjan nie posiada stacji kolejowej. Najbliższe stacje znajdują się w Pazinie lub po stronie słoweńskiej w Koprze, jednak dalsza podróż bez samochodu jest praktycznie niemożliwa. Ta opcja nie jest rekomendowana.

• Autobus

  Do Grožnjanu nie docierają bezpośrednie linie dalekobieżne. Najbliższy większy dworzec autobusowy znajduje się w Buje (ok. 10 km), skąd sporadycznie mogą kursować lokalne minibusy, jednak ich rozkład jest nieregularny i nie można na nim polegać. Planowanie podróży autobusem jest bardzo trudne.

• Samochód

  To zdecydowanie najlepsza opcja. Dojazd jest dobrze oznakowany z autostrady "Istryjski Ypsilon" (A9). Należy zjechać na węźle Buje lub Višnjan i dalej kierować się wąskimi, ale malowniczymi drogami lokalnymi. Na obrzeżach miasteczka znajdują się wyznaczone parkingi (w sezonie płatne).

Jak poruszać się po mieście

Grožnjan jest w całości strefą pieszą. Jego niewielki rozmiar i charakter sprawiają, że samochody są tu zbędne, a jedynym sposobem na jego odkrywanie jest spacer.

• Transport publiczny (autobusy, tramwaje itp.)

  Wewnątrz Grožnjanu nie istnieje żadna forma transportu publicznego. Miasteczko jest tak małe, że można je obejść w całości w mniej niż godzinę.

• Rower

  Wąskie i często zatłoczone uliczki starego miasta nie nadają się do jazdy rowerem. Jednak Grožnjan jest fantastyczną bazą i przystankiem dla rowerzystów zwiedzających okolicę, zwłaszcza dzięki bliskości słynnej trasy Parenzana, która przebiega u podnóża wzgórza.

• Pieszo

  To jedyny i najlepszy sposób na zwiedzanie Grožnjanu. Brukowane, nierówne uliczki wymagają wygodnego obuwia. Ze względu na położenie na wzgórzu, należy przygotować się na niewielkie podejścia i schody.

  • Parking wschodni - Centrum | Czas: 3 min | Odległość: 200 m
  • Centrum - Taras widokowy | Czas: 2 min | Odległość: 150 m

Połączenia dalekobieżne z miasta

Z Grožnjanu nie ma żadnych bezpośrednich połączeń dalekobieżnych. Aby kontynuować podróż po Chorwacji lub Europie, należy najpierw dotrzeć samochodem do jednego z większych miast z dworcem autobusowym, takich jak Buje (połączenia lokalne), Poreč, Pula lub Rijeka.

Największe atrakcje Grožnjanu i okolic

W Grožnjanie największą "atrakcją" jest samo miasto – jego niepowtarzalny klimat, ludzie i wszechobecna sztuka. To miejsce, które chłonie się wszystkimi zmysłami, a nie tylko "odhacza" z listy zabytków.

Atrakcje kulturalne i rekreacyjne

Galerie Sztuki i Pracownie – Serce i dusza Grožnjanu. Jest ich ponad dwadzieścia. Każda ma swój unikalny charakter. Warto poświęcić czas, aby zajrzeć do jak największej liczby z nich, podziwiać prace i, jeśli budżet pozwoli, kupić unikalną pamiątkę bezpośrednio od twórcy.

Festiwal "Jazz is Back!" – Coroczna, letnia uczta dla miłośników jazzu. Wieczorne koncerty odbywają się na tarasie zwanym "Balkonem Istrii", z którego roztacza się wspaniały widok na zachód słońca nad doliną Mirny. Atmosfera tych koncertów jest magiczna.

Pozostałe atrakcje historyczne

Renesansowa Loggia – Pochodząca z XVI wieku, znajduje się tuż przy bramie miejskiej. Niegdyś pełniła funkcje publiczne, dziś jest galerią i doskonałym punktem startowym do zwiedzania miasta.

Grožnjan na tle podobnych miejsc

Grožnjan na tle istryjskich miasteczek na wzgórzach

Każde z istryjskich miasteczek na wzgórzach ma swój unikalny charakter. Grožnjan, w porównaniu do Motovunu i Humu, jest tym najbardziej artystycznym i zrelaksowanym. Nie ma tu monumentalnych fortyfikacji Motovunu ani historycznej powagi Humu, jest za to swobodna, twórcza atmosfera, która czyni go najbardziej "współczesnym" z historycznych miasteczek.

Grožnjan na tle europejskich kolonii artystycznych

Historia odrodzenia Grožnjanu poprzez sztukę jest unikalna, ale wpisuje się w szerszy trend tworzenia kolonii artystycznych w malowniczych, często opuszczonych miejscach. W porównaniu do słynnego francuskiego Barbizon, kolebki malarstwa plenerowego, Grožnjan jest zjawiskiem znacznie późniejszym i bardziej zróżnicowanym, obejmującym nie tylko malarstwo, ale i muzykę, rzeźbę oraz rzemiosło.

Czy Warto Odwiedzić Grožnjan?

Tak, jeśli szukasz czegoś więcej niż tylko typowych zabytków. Grožnjan to miejsce, które trzeba poczuć, a nie tylko zobaczyć. Warto go odwiedzić, aby doświadczyć jego unikalnej, twórczej atmosfery, posłuchać muzyki płynącej z otwartych okien i porozmawiać z artystami. To podróż do świata, w którym sztuka jest sposobem na życie, a historia stanowi dla niej idealne tło.

Zalety:

• Unikalna, artystyczna atmosfera: Jedyne w swoim rodzaju "miasto artystów", pełne galerii i pracowni.
• Muzyka na żywo: Latem miasto rozbrzmiewa muzyką klasyczną i jazzową, co tworzy magiczny klimat.
• Piękne położenie i widoki: Malownicze uliczki i wspaniała panorama na dolinę Mirny.
• Spokój i autentyczność: Mimo popularności, zachowało kameralny i swobodny charakter.

Wady:

• Niewielki rozmiar: Zwiedzenie miasteczka zajmuje niewiele czasu.
• Ograniczona infrastruktura: Niewiele restauracji i sklepów w porównaniu do innych miast.
• Zmienność: Poza sezonem letnim miasto może wydawać się puste, a wiele galerii bywa zamkniętych.

Podsumowując: Grožnjan to obowiązkowy punkt dla wszystkich osób wrażliwych na sztukę, muzykę i piękno. To idealne miejsce na kilkugodzinny, inspirujący przystanek podczas zwiedzania Istrii. Może nie być najlepszym wyborem dla osób szukających szerokiej oferty gastronomicznej czy typowo turystycznych atrakcji. Najlepiej odwiedzić go w letni dzień, kiedy miasto wibruje energią muzyki i sztuki.

Grožnjan jest dowodem na to, że tożsamość miejsca nie jest dana raz na zawsze. Podczas gdy sąsiedni Motovun z dumą pielęgnuje swoje dziedzictwo fortecy i kulinarnej potęgi, Grožnjan pokazuje, że nawet z ruin można stworzyć coś nowego i pięknego. To dwa różne, ale równie fascynujące oblicza istryjskiego ducha, które razem tworzą pełny i niezapomniany obraz regionu.